Page 50 - HHR-HNR 2.0

5.5.2.2 Fysiotherapie bij verminderde mondopening\u000DHet preventief inzetten of vroegtijdig toepassen van rektherapie met of zonder hulp van een mechanisch hulpmiddel zoals de TheraBite Jaw Motion Rehabilitation SystemTM (Atos Medical, H\u00F6rby, Zweden) kan op basis van het huidige bewijs niet worden aanbevolen.\u000DEen gerandomiseerde trial (n=66) liet geen verschil zien in mondopening tussen pati\u00EBnten die intensief oefenden met ondersteuning van een TheraBite en een controlegroep die niet oefende. Een aantal pati\u00EBnten in de controlegroep die trismus ontwikkelden startten alsnog met de interventie, waarna de mondopening verbeterde (Loorents, Rosell et al. 2014). Het lijkt dus zinvoller om pati\u00EBnten te monitoren en therapie te starten bij pati\u00EBnten bij wie de mondopening sterk en progressief afneemt (zie 5.5.2.1).\u000DIn een gecontroleerde gerandomiseerde studie werden de effecten van oefentherapie op trismus bij 21 pati\u00EBnten met een mondopening kleiner dan 30 mm onderzocht. Alle pati\u00EBnten hadden langer dan vijf jaar geleden radiotherapie gekregen (Buchbinder, Currivan et al. 1993). Vergeleken werden actieve oefentherapie (n=5), rekken van de mondopening met tongspatels (n=7) en oefeningen met de TheraBite(n=9). Oefenen met de TheraBite gaf de grootste toename in de mondopening, maar hierbij vermelden de auteurs dat de follow-up van de studie kort was (10 weken). De lange termijn effecten van de behandeling waren niet onderzocht. Een gerandomiseerde studie (n=50) vergeleek de effectiviteit van twee verschillende mechanische hulpmiddelen voor het rekken van de mondopening; de TheraBite en de Engstr\u00F6m Jaw Device. Er was geen verschil in effectiviteit tussen de twee groepen, maar beide groepen verbeterden de mondopening met 7.2mm (TheraBite) en 5.5mm (Engstr\u00F6m). Het herstel verliep iets sneller in de TheraBite groepen de resultaten bleven iets beter, ondanks een lagere compliance in die groep (Pauli, Fagerberg-Mohlin et al. 2014). Bij gebrek aan controlegroep kan uit deze studie geen conclusie worden getrokken over de effectiviteit van het trainen met mechanische hulpmiddelen. Een systematisch overzicht van de literatuur naar risicofactoren en behandeling van trismus liet zien dat oefentherapie met een TheraBite of tongspatels een significante verbetering gaf van de mondopening (ES respectievelijk 1.5 en 2.6), hoewel er geen follow-up was in de ge\u00EFncludeerde studies. Microcurrent elektrotherapie en behandeling met pentoxifylline lieten eveneens een significant (maar klein) effect zien (ES 0.3) (Dijkstra, Kalk et al. 2004).\u000DWanneer naast (of in plaats van) hypertonie in de mondsluiters en de aanwezigheid van verlittekening, de trismus gepaard gaat met arthrogene dysfunctie, afwijkend mondgedrag, of pijnklachten uitgaande van het kaakgewricht of de kauwspieren, zal alleen oefenen met een TheraBite waarschijnlijk geen optimale interventie zijn. In dat geval kan fysiotherapie ingezet worden ter ondersteuning van de therapie. Arthrogene dysfunctie kan blijken uit functieafhankelijke pijn in kaakgewricht, kraken/knappen, of asymmetrische mondopening (deviatie van de mandibula bij het openen van de mond).\u000DFysiotherapie kan, afhankelijk van de onderliggende oorzaken of mediatoren, bestaan uit bewust maken en verminderen van onderliggend \u2018mondgedrag\u2019 (zoals klemmen, tongpersen, tandenknarsen), co\u00F6rdinatie oefeningen, actieve ontspanning, het toepassen van of aanleren van (zelf)massage en andere pijn dempende en ontspannende technieken, manuele mobilisatie van het kaakgewricht d.m.v. tractie- en translatie technieken en instructie voor het gebruik van een TheraBite. Ook logopedisten kunnen oefeningen instrueren en instructies geven voor het gebruik van de TheraBite. Men moet\u000D49\u000D