Page 59 - HHR-HNR 2.0

5.6.3.2 Ergonomie\u000DEen pati\u00EBnt kan ergonomische beperkingen ervaren door veranderingen in lichaamshouding, lichaamsfunctie, mobiliteit en kracht.\u000DBij pati\u00EBnten die een behandeling voor hoofd-halsoncologie hebben ondergaan is schouder problematiek veelvoorkomend (Sheikh, Shallwani et al. 2013). Bij de ergonomie sessies wordt de pati\u00EBnt zich bewust van de eigen lichaamshouding en op welke wijze overbelasting kan worden voorkomen het minst belast bij een voor hem belangrijke activiteit. Er wordt een gerichte training van activiteiten aangeboden zoals stofzuigen, reiken bij het aanrecht, zithouding achter computer/bureau of bank, lighouding, tillen van boodschappen of staan in het openbaar vervoer. Wanneer blijkt dat het aanpassen van de houding niet zorg draagt voor het verminderen van de pijn, vergroten van de bewegingsruimte of toename van energie dan kijkt de ergotherapeut met de pati\u00EBnt naar een mogelijke ander oplossing. Shimada e.a. hebben een kleine, niet gecontroleerde studie uitgevoerd bij pati\u00EBnten met schouderproblemen als gevolg van volledige uitval van de n. Accessorius (Shimada, Chida et al. 2007). Alle pati\u00EBnten kregen oefentherapie gecombineerd met massage, ontspanningsoefeningen en advies over handelingsstrategie\u00EBn. Het aangeboden ergotherapeutische programma liet positieve effecten zien op mobiliteit en onafhankelijkheid in activiteiten van het dagelijks leven. Pijn in rust en gedurende activiteiten verbeterde in dit onderzoek niet (Shimada, Chida et al. 2007). Een zo laag mogelijke ervaren pijnlast past binnen de ergonomische uitvoering van dagelijkse activiteiten. In het omgaan met kanker gerelateerde pijn beschrijven Cheville e.a. de effectiviteit van revalidatietechnieken gericht op het vergroten van functioneren en verlagen van de pijnlast (Cheville 2001). Zij benoemen het belang van compensatie strategie\u00EBn, het inzetten van (orthopedische) hulpmiddelen en houdingsadviezen. De effectiviteit van deze specifieke interventies wordt niet beschreven (Cheville 2001).\u000DVeel pati\u00EBnten die een behandeling in het hoofd-hals gebied hebben ondergaan ervaren problemen met hun stem en spraak na de behandeling (Ward and Van As 2014). De logopedist begeleidt de specifieke klachten (zie paragraaf 5.3). In samenwerking met de ergotherapeut kan gekeken worden naar stemergonomie (Decoster 2012). Binnen stemergonomie is aandacht voor de stem in de context van de beroepsuitoefening. Hierbij kan b.v. gedacht worden aan het gebruik van een stemversterker gedurende voordrachten of in de werkomgeving.\u000D5.6.3.3 Energieverdeling\u000DPati\u00EBnten die vermoeidheid ervaren, kunnen door de verminderde energie in een negatieve spiraal terecht komen waarbij de pati\u00EBnt niet in staat is voor hem betekenisvolle activiteiten uit te voeren (Kapoor, Singhal et al. 2015). Als men ervaart dat de vermoeidheid erger wordt door het ondernemen van activiteiten, wordt uit angst voor vermoeidheid het activiteitenniveau verlaagd. Met als gevolg een afname van energie en activiteit. Het niet tot activiteiten komen wordt het disuse-syndroom genoemd (Geilen 2004). Binnen de ergotherapie wordt veelal gewerkt aan het verkrijgen van een zinvolle dagbesteding met evenwichtige energieverdeling. De ergotherapeut stelt samen met de pati\u00EBnt dag- en weeklijsten op met als doel het activiteiten- en participatieniveau te optimaliseren en op te bouwen, zowel binnen wonen, werk en vrije tijd. Hierbij kan een \u201Cactiviteitenweger\u201D worden ingezet, waarbij het activiteitenniveau verhoogd ofwel verlaagd kan worden binnen een opgestelde dagstructuur. Voor het opbouwen van het activiteitenniveau kan de \u201Cgraded activity\u201D methodiek ingezet worden (Geilen 2004, Staal, Hlobil et al. 2004). Graded activity is een gestructureerde behandeling, gericht op een stapsgewijze toename van het activiteitenniveau. Activiteiten worden stapsgewijs opgevoerd in tijd, aantal of zwaarte. Hierbij worden succeservaringen van de pati\u00EBnt\u000D58\u000D